Περί απονομής δικαιοσύνης και παρόμοιων μπουρδολογημάτων

Μου φαίνεται παράξενο που ενώ είναι γνωστό πως μεταξύ ποινικών κρατουμένων συμβαίνουν συχνά βιασμοί και βιαιοπραγίες εντός “σωφρονιστικών” ιδρυμάτων, εκτός φυλακών τέτοια περιστατικά διαφημίζονται και διαδίδονται μονάχα όταν ικανοποιούν ένα στρεβλό αίσθημα περί δικαίου, όπως αυτό που νιώθουν διάφοροι στην περίπτωση του βιαστή της κοπέλας στη Ρόδο.

Φτάνουμε μέχρι του σημείου να πιστέψουμε πως εντός των φυλακών επικρατεί κάποιος κώδικας τιμής, σύμφωνα με τον οποίο υπάρχει κάποια διαβάθμιση των ποινικών αδικημάτων, όπου ο βιασμός και η παιδοφιλία βρίσκονται στον πάτο, με αποτέλεσμα οι υπόλοιποι ποινικοί να απονέμουν τη δική τους δικαιοσύνη. Πιστεύουμε πραγματικά πως ένας πρεζέμπορας, υπεύθυνος για τον αργό θάνατο εκατοντάδων, έχει ηθικό κώδικα; Πως ένας διακινητής προσφύγων έχει δικαίωμα να κρίνει, μόνο και μόνο γιατί οι άνθρωποι τους οποίους εκμεταλλευόταν απλώς πνίγονταν, αλλά δεν βιάζονταν (θεωρητικά);

Και έστω πως αυτοί οι άνθρωποι πράγματι τηρούν κάποιον κώδικα απονομής σκληρής δικαιοσύνης, πιστεύουμε πραγματικά πως η δικαιοσύνη τους αποδίδεται ισότιμα; Έχουμε την εντύπωση πως αντίστοιχη μεταχείριση έχουν και μεγαλομαφιόζοι οι οποίοι εκμεταλλεύονταν αλυσίδες οίκων ανοχής; Προσωπικά κάτι μου λέει πως η δικαιοσύνη σε τέτοια περιβάλλοντα απονέμεται με βάση ένα κριτήριο: αυτό του φόβου. Αν δεν έχεις το θάρρος να αντιμετωπίσεις τις σκληρές προκλήσεις της φυλακής, τότε θα γίνεις βορά των αδίστακτων. Και ποιος πιο αδύναμος από κάποιον που επέβαλε τις ορέξεις του μονάχα εκεί που τον έπαιρνε; Ποιος πιο αδύναμος από έναν βιαστή;

Όποιος νομίζει το αντίθετο, ας μου το αποδείξει.

Κρίνουμε εύκολα και βγάζουμε συνοπτικά καταδικαστικές αποφάσεις. Πολλοί από εμάς νιώθουμε ωραία και φουσκώνουμε σαν παγόνια εκφράζοντας ακραίες απόψεις του στυλ “και λίγα του έκαναν”, “εγώ στη θέση τους θα του είχα κάνει χειρότερα”, “ελπίζω να τον βίασαν για να δει πώς είναι”. Εκτός φυλακών τέτοιες πράξεις είναι κατακριτέες και απεχθείς, και έχουν συγκεκριμένο όνομα. Τις αποκαλούμε λιντσαρίσματα. Γιατί να είναι αποδεκτές εντός φυλακών, ειδικά όταν η κοινωνία μας τις αποκαλεί “σωφρονιστικά ιδρύματα”;

Όχι ότι είναι βέβαια, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Κι όμως το βίντεο με τα βασανιστήρια κοινοποιείται σωρηδόν, με ευφυέστατες λεζάντες, προτρέποντας σε ακόμα χειρότερα. Ξαφνικά είμαστε όλοι μάγκες και “ακριβοδίκαιοι”. Δυστυχώς είμαστε μάγκες μονάχα εκεί που μας παίρνει. Όπως ακριβώς και αυτοί τους οποίους καταδικάζουμε με ευκολία από τον καναπέ του σπιτιού μας.

Παραδόξως όμως, δεν είμαστε μάγκες και προτιμάμε να λουφάξουμε στη θέση μας σφυρίζοντας αδιάφορα σε πολύ πιο απλές περιπτώσεις (ενίοτε σκάμε και ένα χαμογελάκι γιατί κατά βάθος μοιραζόμαστε κι εμείς μια άρρωστη χαρά). Δεν είμαστε μάγκες (ή χαιρόμαστε ενδόμυχα) όταν:

• Ο οδηγός αστικών συγκοινωνιών πετάει έξω από το όχημα τον μετανάστη χωρίς να υπάρχει λόγος.
• Μία ασιάτισσα ή αφρικανή προπηλακίζεται από άτομο ή ομάδα ατόμων μόνο και μόνο λόγω της καταγωγής της.
• Όταν μια κοπέλα-επιβάτιδα ΜΜΜ μετακινείται συνεχώς προσπαθώντας να αποφύγει κάποιον που την παρενοχλεί.
• Όταν κάποιοι κλωτσάνε με μανία έναν συνάνθρωπό τους, ενώ εκείνος κείτεται αιμόφυρτος και ανήμπορος στο πεζοδρόμιο.
• Σε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις όπου ένας συμπολίτης μας υποφέρει από κάποιον άλλο, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να αμυνθεί

Πράξεις όπως αυτές που συνέβησαν στον νεαρό που προφυλακίστηκε, δεν εξυπηρετούν καμία ανάγκη περί δικαιοσύνης, ούτε και πρόκειται να αποτρέψουν άλλους άντρες από το να βιάσουν (ναι, το άκουσα κι αυτό). Αν ήταν τόσο εύκολο, πολλά απεχθή εγκλήματα θα είχαν εκλείψει εδώ και αιώνες. Ούτε βέβαια πρόκειται να δώσουν στον βιαστή να καταλάβει γιατί είναι ένοχος (καθώς εκεί βρίσκεται και το κυριότερο πρόβλημα: να αντιληφθούν όλοι όσοι έχουν αντίστοιχη νοοτροπία γιατί είναι απαράδεκτη, ώστε να την εγκαταλείψουν).

Κάποιοι θα βιαστούν να πούνε: “ας ήταν η αδερφή σου και τότε να σε άκουγα”.

Δεν ήταν όμως, όπως δεν ήταν και η αδερφή όσων αποφάσισαν πως είναι ηθικά κατοχυρωμένοι να βιάσουν τον βιαστή.

Ας βάλουμε καλά στο μυαλό μας επιτέλους πως η απονομή δικαιοσύνης δεν έχει καμία σχέση ούτε με την τιμωρία, ούτε με το να νιώσουν κάποιοι ανώτεροι από κάποιους άλλους.

Ο κόσμος θα έκανε ένα βήμα πιο κοντά στην απονομή δικαιοσύνης, αν μετά από κάθε τέτοιο έγκλημα μειωνόταν η εκδήλωσή τους, κάτι που προς το παρόν δεν συμβαίνει.